२०७८ फागुन १८, प्यूठानसरुमारानी गाउँपालिका–२, दर्भानमा हाम्रो बहुउद्धश्यीय कृषि फर्म सञ्चालनमा आएको करिब ४ वर्ष पुग्यो। यो कृषि फर्म ५ जनाको साझेदारीमा सञ्चालनमा छ । लगानीकर्ता डण्ड गुरुङ्ग, गमानसिंङ गुरुङ्ग, केशर गुरुङ्ग (के.बि.) गरी ३ जना प्यूठानका र २ जना दाङका साझेदार रहेका छन । करिब २० लाख लगानीमा सञ्चालित फर्म ३५ रोपनी क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । वडा नं.२, दर्भानमा २० रोपनी र वडा नं.१, को बाङगेसालमा १५ रोपनी जग्गा भाडा लिएको डण्ड गुरुङले बताए। उनका अनुसार फर्म स्थापना गर्न ऋण सापट लिएर सञ्चालन गरिएको हो ।
भारतबाट आयात गरिएको ताइवान पिंक प्रजातीको वर्षै भरी फल दिने बेलौती (अम्बा) र ड्राइगन फ्रुट यस फर्मको प्रमुख आम्दानीको स्रोत हो । फर्ममा मौषमी रुपमा लिची र अाँप पनि उत्पादन हुँदै आएको छ । हाल सम्म ५ क्वीन्टल भन्दा बढी अम्बा र २ क्वीन्टल भन्दा बढी ड्राइगन फ्रुट निर्यात समेत गरीसकेको यस यस फर्मका सञ्चालकको भनाई छ । फर्मको मासिक आम्दानी औसत ६० हजार जति हुँदै आएको गमानसिंह गुरुङले बताए । यस बहुउदेश्यीय कृषि फर्मले फलफूल सहित कडकनाथ कुखुरा, टर्की, बट्टाई चरा पालन समेत गर्दै आइरहेको छ । यहाँबाट अण्डा र मासुका लागि दुबै बिक्रि हुँद आएको छ ।
आफ्नै एभर ग्रिन नामक नर्सरी रहेको यस फर्मले ताइवान पिंक प्रजातीको अम्बाको विरुवा, कागती, इस्ट्रोबेरी, मोरिङ्गा (सितलचिनी), नरिवल, अनार, धुपिसल्ला, लिची, आप, टिमुर, ड्राइगन फ्रुट, किम्बु आदी विरुवा पनि उत्पाद र बिक्रि गर्दै आइरहेको गमानसिंङ गुरुङले बताए । १२ देखि १४ घण्टा फर्ममै काम गरेर बिताउने डण्ड गुरुङ सुरु देखिनै कृषिमा रमाउने स्वाभावका व्यक्ति हुन । उनले यस फर्म सञ्चालन अघि गतिशिल सहकारी समुहका सदस्य मिली तरकारी खेती गर्दै आइरहेका थिए । उनको पारिवारीक स्रोत नै तरकारी तथा फलफुल खेती रहेको उनको भनाई छ ।
फर्म साझेदारीमा लगानी गरि सञ्चालन भए पनि फर्ममा रहि काम गर्नेले न्युनतम पारिश्रमिक समेत लिने गरेको गुरुङ्गले बताए । डण्ड गुरुङ्ग, गमानसिंङ गुरुङ्ग, केसर गुरुङ्ग र २ जना स्थानीय महिला गरि ५ जनाले यस फर्ममा काम गर्दै आइरहेका छन । सिजनको समयमा अन्य व्यक्तिले यस फर्ममा काम पाउने गर्दछन । यस फर्मले जिल्ला वन कार्यालय प्यूठान मार्फत ५ लाख रुपैया अनुदान समेत पाएको डण्ड गुरुङ्गले बताए । उनी थप्छन् ‘यस अनुदानले हामीलाई थप हौसला मिलेको छ ।’ यस फर्मबाट उत्पादित फलफुल तथा विरुवा प्यूठान लगायत दाङ र बुटवलसम्म निर्यात गर्ने गरेको गुरुङले बताए । बढ्दो वेरोजगारीको मारमा च्यापिएका उनले आर्थिक पाटो सुधार गर्न कृषि पेसा अंगालेको बताए ।
अझै राम्रो फलफुल उत्पादन लिनको लागि अझै केहि वर्ष पर्खिनु पर्ने डण्ड गुरुङले बताउँछन । उनका अनुसार प्रसस्त मात्रामा फल लाग्न ड्राइगन फ्रुट र अम्बाले कम्तीमा ५ वर्ष समय लिने हँुदा उनीहरुले गरेको लगानी दिर्घकालिन रुपमा राम्रो प्रमाणित हुने गुरुङको भनाई छ ।
