News Portal

रेडियो सुन्नुहोस्

सम्पादकीयः मुलको पानी बचाऔ (२०७९ फागुन १६)

झुलेनी पोष्ट सम्पादकिय२०७९ फागुन १६
६६ पटक
२०७९ फागुन १६

गाउँघरका कुना कन्दराबाट रसाएर निस्किएका मूलको पानी सफा र मीठो हुनुको विशेषता सबैले बुझेका छौ । पछिल्ला दिनहरुमा मुलको पानी सुक्दै गएको छ । पानीको विकल्पको रुपमा खोला किनारबाट पानी तानेर पूर्ती भइरहेको छ । अझै पनि गाउँघरमा मुहानमै वा मुहानबाट बोकेर ल्याएको पानी खाएर तिर्खा मेटाउने पुस्ता छन् । राति घरका गाग्री र करुवा रित्तो राख्नु हुँदैन भनेर साँझ परेपछि पँधेरा मुलमा गएर गाग्रीभरि पानी ल्याउने र रात बितेपछि बासी चल्दैन भनेर बेलुकी भरेको पानी सबै घोप्ट्याएर झिसमिसेमा फेरि भर्न जाने पहाडी ग्रामीण परम्परा अहिले कथाजस्तै भएको छ ।

केहि वर्ष पहिलेसम्म ग्रामीण भेगहरूमा मानिसहरूसँग धेरै विकल्प थिएनन । सबैले मुलको पानी उपभोग गर्दथे । जहाँ पानीको दुःख हुन्थ्यो, त्यहाँ जीवन चलाउन वैज्ञानिक जुक्ति लगाइन्थे । मुल संरक्षको लागि बिरुवाहरु लगाउने चलन थियो । मुल जोगाउन धेरै उपायहरु स्थानीयले गरेका हुन्थे । पानीबिना दैनिकी चल्ने कुरा भएन । करेसाबारीदेखि अन्न बालीको खेतीपाती सम्मका लागि सिँचाइ आवश्यक भएकाले पानीको जोहो र मुहान संरक्षणमा गाउँलेको गहन भूमिका हुन्थ्यो ।

ठाउँ-ठाउँमा आकासे पानी संकलनका लागि पोखरी, कुलेसा खनिन्थे । पोखरीले भूमिगत जलको पुनर्भरणमा खेल्ने भूमिकालाई बूढापाकाले बुझेका थिए । पछिल्ल दिनहरुमा गाउँघरमा अर्बौंका खानेपानी परियोजनाहरू पुगेका छन् । मुहान सुके पनि लिफ्टीङले खोलाको पानी घर-घरमा ल्याइदिन्छ । लिफ्ट सम्भव नभएका ठाउँमा बोरिङले पानी ल्याइदिन्छ । त्यो पनि सम्भव नभए टाढादेखिका मुहानहरूबाट पानी संकलन गरेर तिर्खा मेटाइन्छ । सहरी क्षेत्रमा ट्यांकर, जार वा बोतलको पानीको विकल्प पनि छ । तर, यी सबै दिगो विकल्प होइनन् । जमिनमा भएको पानीको पनि आफ्नै चक्र हुन्छ । एउटा मुहानबाट बगेको पानी जमिनमुनि छिरेर कहीँकतैबाट अर्को मुहानका रूपमा निस्किन्छ र त्यसले अर्को बस्तीका लागि स्रोतको काम गर्छ । तर, हामीले मुहानै थुनेर पाइपका माध्यमबाट घरघरै धारा लैजान थाल्यौं । यो प्रवृत्तिले सुक्दै गएका मुहान सुकाउन झनै सहयोग पुर्‍याएको छ । सडक निर्माण गर्दा गाउँमा रहेका पुराना मुलहरु नोक्सान भएका छन् । मुलको पानी जोगाउन सबै लागौ ।

प्रतिकृया दिनुहोस्

हामीस‌ग जोडिनुहोस।

नेपालमा वर्सेनि १७ हजारको ज्यान क्षयरोगले लिन्छ

विश्व क्षयरोग दिवसको अवसर पारेर जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय प्यूठानले जिल्लाका सञ्चारमर्कीहरुसंग अन्तरक्रिया कार्यक्रम गरेको छ...

क्रिकेट खेलाडी जीसीलाई झिमरुकले गर्यो सम्मान

नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिमका खेलाडी प्रतिश जिसीलाई प्यूठानको झिमरुक गाउपालिकाले सम्मान गरेको छ । झिमरुक...

जीवनोपयोगी शिक्षण विधि नै गुणस्तरीय शिक्षाको आधार हो

आजका दिनमा जताततै गुणस्तरीय शिक्षा भएन भन्ने गुनासो सुन्न पाइन्छ । गुणस्तरीय शिक्षा भनेको के...

जातीय विभेद हटाउन साेँच परिवर्तन गर्नु पर्ने तर्क

प्यूठान पछिल्लो समय जातीय मुद्धाका विषयमा सम्वन्धीत क्षेत्रमा खासै प्रभाव नदेखीयता पनि सरोकारवाला भने सकारात्मक...

हामिस‌ग जोडिनुहोस।

समाचार सुचना र मनोरञ्जनका लागी