उत्तरी प्युठानको मुख्य व्यापारी केन्द्र बहाने बजार पछिल्ला केही वर्षयता फेरिँदै गएको छ । स्थानीय तह कार्यान्वयनसंगै नौबहिनी गाउँपालिकाको प्रमुख प्रशासकीय केन्द्र बनेसँगै बहाने बजार क्षेत्रमा चहलपहल बढ्न थालेको हो । नौबहिनी गाउँपालिकाले बहाने बजारलाई केन्द्र मानेर मुख्य–मुख्य बस्तीहरूमा जाने सडकहरू स्तरोन्नती साथै कालोपत्रे गर्ने योजनाहरू अघि बढाएको छ । यसले गर्दा गाउँबाट बहाने झर्न र बाहानेबाट उपभोग्य बस्तु गाउँसम्म पुर्याउन स्थानीयलाई सहजता भएको छ । साबिकका स्वाउलिवाङ्ग, डाम्री, लिघा, खवाङ्ग, लुङ र फोप्ली गाविसहरू मिलेर बनेको नौबहिनी गाउँपालिकाको केन्द्र बहाने बजार स्थानीय तह नबन्दैको समेत व्यापारिक केन्द्र हो ।
२०६२ सालमा सडक सञ्जालसङ बहाने बजार जोडिएसँगै त्यस क्षेत्रको बजार शैली बदलियो । बाग्दुलासम्म पैदल यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता हट्यो र बहानेसम्म गाडीबाटै पुग्न सकिने भयो ।
बहुदलपछि बिस्तारै पसलहरू बस्न थालेको स्थानीय अगुवाहरु बताउँछन् । बहाने बजारमा गाडी नपुग्दासम्म स्थानीय व्यापारीले भरियामार्फत सामान बोकाएरै सामान ल्याउँथे । २०६२ सालमा सडक सञ्जालसङ बहाने बजार जोडिएसँगै त्यस क्षेत्रको बजार शैली बदलियो । बाग्दुलासम्म पैदल यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता हट्यो र बहानेसम्म गाडीबाटै पुग्न सकिने भयो । २०४८ साल देखी बहानेमा व्यापार गर्दै आएका स्थानीय व्यापारी खिमबहादुर के.सी. (शङ्कर)ले बहानेमा पसल गर्दाको किस्सा सुनाउँदै भने– “१०–१२ वर्ष सम्म ज्यालादारीमा मान्छे (भरिया) लगाएर सामान ल्याएर पसल गरियो । २०६२ सालमा बाटो आएपछि सहज भयो । पहिले त गाडी निरन्तर चल्दैनथ्यो, निरन्तर चल्न थालेपछि झनै सजिलो भयो ।” व्यवसायी के.सी. ले भने– “कालोपत्रे भएपछि त झन् हिलो र धुलोबाट वाँचिने भइयो ।”
८ वटा वडा रहेको नौबहिनी गाउँपालिकाको केन्द्र बहाने बजार कालोपत्रे भएसँगै बजारमा सहजता त भएकै छ, अव गाउँमा पनि कालोपत्रे हुने आशामा त्यहाँका स्थानीय छन् । नौबहिनी २ लिघा पिनाराका दुजबहादुर घर्ती मगरले भने– “बहाने पक्की भएछ अव गाउँसम्मै आउला नि !”नौबहिनी गाउँपालिका ६ बहाने बजार कालोपत्रे भएपछि त्यस क्षेत्रका सर्वसाधारण देखि यातायातका साधन सम्मलाई सहजता भएको छ । विगतमा वर्षाको समयमा हुने हिलाम्मे र हिउँदको समयमा धुलाम्मेले सताउने बहाने बजारमा कालोपत्रेपछि थप सौन्दर्यता समेत भएको छ ।
वि.स २०६२–०६३ मा बहाने बजारसम्म जोडिएको कच्ची बाटोले त्यहाँका स्थानीयलाई केही सहज बनाएको त थियो । तर, बाटो कच्ची भएका कारण बर्खाको समयमा भने निकै समस्या थियो । बहाने बजार सडकसँग नजोडिँदासम्म हालको नौबहिनी क्षेत्रका स्थानीयले बाग्दुलाबाट आवश्यक सामाग्री र खाद्यान्न बोक्नुपर्थ्यो ।
२१ वर्ष अघि जब बहाने बजारसम्म बाटो जोडियो तब बहाने मात्र नभई डाम्री, लिघा, स्याउलिवाङ, खवाङ, फोप्ली र लुङका स्थानीयलाई बाग्दुला विजुवार धाउन परेन ।
२१ वर्ष अघि जब बहाने बजारसम्म बाटो जोडियो तब बहाने मात्र नभई डाम्री, लिघा, स्याउलिवाङ, खवाङ, फोप्ली र लुङका स्थानीयलाई बाग्दुला विजुवार धाउन परेन । २०५१ साल देखी पसल गर्दै आएका स्याउलिवाङ्गका दिबु बुढा मगरले सडकले बहाने जोडेसँगै त्यति वेलाको रौनक छुट्टै आएको सम्झिए । धाईरे, माक्रे, चितचौर लगायतका स्थानमा अस्थायी पसल समेत चलाएका बुढा मगरले ती दिन कथाजस्तै लाग्ने बताए ।
स्थानीय तहपछि थप चहलपहल
सडक सञ्जालमा २०६२ सालमा जोडिएपछि चहलपहल आएको बहाने बजार भूगोलको बनावटको हिसाबले त्यस क्षेत्रका गाउँहरूको अनिवार्य प्रवेश विन्दु हो । साबिक फोप्ली बाहेक अन्य ठाउँमा जान बहाने पुग्नु अनिवार्यजस्तै छ । बहानेमा सडक पुगेको १० बर्सपछि नेपालको नयाँ संविधान बन्यो र देश सङ्घीय संरचनामा गयो । नौबहिनी गाउँपालिकाको केन्द्र भएपछि बहाने बजार व्यापारिक मात्र होइन प्रशासनिक केन्द्र पनि बन्न पुग्यो र थप चहलपहल सुरु भयो । २०७४ को स्थानीय तहको निर्वाचनपछि स्थानीय तह बनेपछिको चहलपहलमा थप रौनकता थपियो ।
१ करोड १० लाखमा कालोपत्रे
बहाने बजार क्षेत्र १ करोड १० लाख लागतमा कालोपत्रे भएको नौबहिनी गाउँपालिकाका असिस्टेन्ट सब इन्जिनियर रुद्र केकेले जानकारी दिए । बहाने बजार क्षेत्र हुँदै लुङ, तुषारा मोटरबाटो, बहाने, लिघा हुँदै फाउने पोखरी मोटरबाटो स्तरोन्नति गर्नको लागि आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा स्थानीय तह र प्रदेश सरकार समपुरक योजना बाट ५०-५० प्रतिशत लागतमा निर्माण भएको नौबहिनी गाउँपालिकाका अध्यक्ष दिल बहादुर थापाले बताए ।
त्यस अन्तर्गत गत आर्थिक वर्षमा बहाने बजार हुँदै पालिकाको भवनसम्म र शाईन रेसुङ्गा बैङ्कबाट लुङ, तुषारा जाने मोटरबाटोतर्फ लुङ खोलासम्म कालोपत्रे गरिएको छ । कालोपत्रे गर्नको लागि ब्ल्याक ग्रिक कन्स्ट्रक्सन कम्पनीले जिम्मा लिएको थियो ।
बजार कालोपत्रे भएपछि हिलाम्मे र धुलाम्मे नहुनुका साथै सरसफाइमा समेत सहयोग पुगेको आइविर थापाले बताए । “पहिले हिलाम्मे र धुलाम्मेले बजार प्रदूषित हुन्थ्यो” आईविरले भने– “अहिले बजार कालोपत्रे भएपछि सुन्दरताको रूपमा झल्किएको छ ।”
सडक कालोपत्रे गर्ने कार्यलाइ आगामि दिनमा निरन्तरता दिइने गाउँपालिका अध्यक्ष दिल बहादुर थापाले बताए ।