मंसिर शुक्ल पूर्णिमाको दिन लाग्ने पूर्वी प्यूठानको चुँजाठाटी बजार नजिकै रहेको पालुकाथान मन्दिरमा मंगलबार भजन, हनुमान नाँच, लोकभजन सँगै पालुको पुँजा गरिएको छ । मल्लरानी गाउँपालिका २ र ३ नं वडाको विचमा पर्ने उक्त पालुकाथान मन्दिर विगतका बर्षहरुमा भन्दा फरक तरिकाले पुँजाआजा गरिएको छ ।
पुँजामा भेडा, कुखुराको बली दिने प्रचलन रहिआएको पालुपुँजालाई यस बर्ष देखि हजारौं श्रर्दालु भक्तजनहरुको बीचमा सम्पन्न गरिएको छ । मंसिर शुक्ल पूर्णिमामा लाग्ने पालुको पुँजा हेर्न यस बर्ष प्यूठान र अर्घाखाँचीका मानिसहरुको भिडभाड थियो । भक्तजनहरु मेलामा निकै उत्साहितका साथ नाँच्दै रमाएका थिए । मन्दिरको छेउमै ट्री हाउस समेत निर्माण गरिएको हुँदा पर्यटकहरुको मन सहजै रुपमा लोभ्याएको छ ।
स्वर्गद्धारी मन्दिर दर्शन गरेर त्यहि बाटो हुँदै अर्घाखाँचीको सुपादेउराली जाने मानिसहरुलाई यस पालुकाथानमा पुग्नको लागि बाटोको ट्याक खुलाएको मल्लरानी गाउँपालिकाका अध्यक्ष कृष्ण बहादुर खड्काले बताए । पर्यटकलाई आकर्षण गर्नका लागि पूर्वाधारको विकास गरि पालुकाथान मन्दिरलाई व्यवस्थित गर्न आवश्यक रहेको अध्यक्ष खड्काले औल्याए ।
पहिले पहिले भेडा कुखुराको बली दिने, ध्वँजा भेटी चढाएर पुँजा गर्ने उक्त मन्दिरमा यस बर्ष देखि बेदपाठ, लोक भजन र हनुमान नचाउँदै पुँजाआजा गरिएको संस्थाका अध्यक्ष लेखनाथ पौडेलले बताए । परापूर्वकालमा पूर्खाहरुले भारतको पौडीबाट पालामा दियो बालेर आउँदा उक्त ठाउँमा त्यो दियो निभेको हुँदा पालुकाथान नामबाट मन्दिर स्थापना गरिएको उनले बताए ।
यस्तै दर्शन गर्न पुगेका मल्लरानी गाउँपालिका २ चुँजाका बल बहादुर के.सी ले आफ्नो जिवन कालमा पहिलोपटक पालुकाथान मन्दिरमा भजन कृतन सँगै पुँजाआजा गर्न पाएकोमा खुसी व्यक्त गरे । यस्तै मल्लरानी गाउँपालिका ३ का वडाध्यक्ष नोमराज पौडेलले आफु जन्मेपछि पहिलो पटक भव्य पुँजाआजा सँगै पालुकाथान पुँजा गरेको हेर्न पाएको सुनाए । मन्दिरमा हरेक जातजातिका मानिसहरुले पुँजा गर्न पाउने हुँदा समतामुलक मन्दिर रहेको पौडेलको भनाई छ ।
त्यस्तै स्थानीय राम प्रसाद पोख्रेल र मोती पौडेलले पालुकाथान मन्दिरमा पहिलेको भन्दा अहिलेको बर्ष भव्य मेला लागेको महसुस गरे । पूर्वी प्यूठान बासीहरुले इतिहासमा पहिलो पटक पालुकाथान मन्दिरमा ठूलो संख्यामा मानिसहरु जुटाएको पनि उनिहरुको भनाई थियो ।
पालुकाथान मन्दिरलाई धार्मिक र पर्यटन सँगै जोडेर अगाडी बढाउनुपर्ने स्थानीय इमानसिंह भारतीले बताए । ४० बर्षको अन्तरालपछि पालुकाथान मन्दिरमा दर्शन गर्न पाउँदा खुसी भएको पनि बताए । त्यस्तै मेलमा दर्शन गर्न पुगेका महेन्द्र मा.वि खलंगाका प्रधानाध्यापक पिताम्बर पौडेलले सानो छदा त्यस ठाउँमा गाई चराउँदाको अनुभव स्मरण गर्दै ४० बर्षपछि पालुको पुँजा गर्न पाउँदा निकै खुसी भएको बताए ।
पालुकाथान मन्दिरलाई कृषि पर्यटन, शिक्षासँग जोडेर अगाडी बढाउन सके पूर्वी प्यूठानको प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यको रुपमा विकास गर्न सकिने भानुभक्त मा.वि बर्बाेटका प्रधानाध्यापक चक्रपाणी पौडेलले बताए । राष्ट्रिय लोक भजन चुड्का संरक्षण प्रतिस्ठान प्यूठानको टिम आफ्नो लोक भजन, हनुमान नाँच नचाउन पालुकाथान पुगेका थिए ।
पालुकाथान मन्दिर व्यवस्थापन समिति मल्लरानी गाउँपालिका वडा नं २ र ३ को सयूक्त आयोजनामा मल्लरानी गाउँपालिकाको विशेष सहयोग रहेको थियो । पालुकाथान मन्दिर व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष लेखनाथ पौडेलको अध्यक्षतामा सञ्चालन भएको कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि मल्लरानी गाउँपालिकाका अध्यक्ष कृष्ण बहादुर खड्का रहेका थिए । त्यस्तै अतिथिहरु गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष रमेश कुमार श्रेष्ठ, प्यूठान अस्पतालका निमित्त मेडिकल सुपरिटेन्डेण्ट डा. प्रमिला खनाल,मल्लरानी गाउँपालिका २ का वडाध्यक्ष लेख बहादुर थापा, मल्लरानी ३ का वडाध्यक्ष नोमराज पौडेल, स्थानीय लगायतको उपस्थिति रहेको थियो ।